Jan van Mastrigt (Aalsmeer) hangt zijn stofjas aan de wilgen
Kuala Lumpur – maart 2021. Deze week bereikte mij het bericht dat een fenomeen uit de Nederlandse Duivensport zijn actieve duivensportcarrière binnenkort zal beëindigen. Jan van Mastrigt uit Aalsmeer, want hier spreek ik over, zal na de verkoop van zijn kapitale kwekers zijn stofjas ogenschijnlijk definitief aan de wilgen hangen. Met de verkoop van zijn veelal uit rechtstreekse Verkerk-duiven bestaande kweekhok zal een einde komen aan een loopbaan die een met enkele tussenpozen een ruime 37 jaar omvat.
Een loopbaan die op te spitsen valt in twee zeer succesvolle perioden met daartussen in een buitenlands intermezzo (Slowakije). Een loopbaan die onvermakelijk verbonden zal blijven met de één van de bekendste combinatienamen uit de Nederlandse duivensport historie, namelijk de naam “van Vliet – Mastrigt”. Niet verwonderlijk na de ongelooflijke successen die Jan van Mastrigt samen met Cees van Vliet de eerste jaren van de jaren negentig boekte (waarover later meer) en die hij de laatste vijf jaar samen in een combinatie met de broer van Cees, en vliegend onder dezelfde beroemde naam, trachtte te evenaren.
Met het stoppen van Jan stopt een liefhebber die haast synoniem gesteld kan worden aan het begrip fanatiek. Zelden heb ik zo’n fanatieke en tot het uiterste gedreven liefhebber ontmoet. Niets was hem te veel om met de duiven aan de absolute top te komen. In zijn jonge jaren, maar zelfs in de laatste jaren op gevorderde leeftijd (74 jaar inmiddels) diende de onderste steen boven te komen om te top te bereiken of er blijven.
Niet alleen bleek dit uit de tomeloze inzet, met een bijna onuitputtelijke voorraad energie, ook bleek dit uit de aanschaf van de duiven. Niet alleen in het verleden maar vooral ook in het heden. Alleen het beste was goed genoeg. Het was daarom ook niet verwonderlijk dat Jan bij zijn vrienden Bas en Gerard Verkerk aanklopte toen hij na zijn jaren in Slowakije in Nederland de duivensport weer wilde oppakken. Aangezien Jan al jaren zeer regelmatig in Reeuwijk de duiven zag aankomen wist hij precies uit welke lijnen hij duiven naar Aalsmeer diende te halen.
Dat hij het qua duiven, zoals wel vaker, bij het rechte eind had bleek al spoedig. Na een eerste jaar in de uiterste achterhand van de Afdeling Zuid-Holland werden vanaf 2017 in de uiterste voorhand van de Afdeling Noord-Holland de overwinningen en grote kampioenschappen aan elkaar geregen. Dat hij moest vliegen in Noord-Holland heeft Jan overigens nooit helemaal begrepen. Zijn grootste successen in zijn vorige duivenleven boekte Jan namelijk vrijwel op dezelfde locatie en destijds was deelname aan de vluchten in Zuid-Holland geen enkel probleem.
Mijn persoonlijke kennismaking met Jan van Mastrigt gaat ook al vele jaren terug. In het begin van de jaren negentig bezocht ik aan de hand van Cor Buis senior ooit een verkoop van late jongen in Roelofsarendsveen of Oude Wetering of ergens in die omgeving. Cor Buis en Jan waren toen goede vrienden en als slippendrager van die andere Aalsmeerse kampioen volgde ik als jonge liefhebber het geanimeerde gesprek tussen beide grootheden uit die jaren. Ik herinner mij nog als de dag van gisteren het zelfvertrouwen waarmee de kampioen van de toenmalige Afdeling West sprak.
Aan zijn vertrouwen in eigen kunnen was niets verloren gegaan toen ik Jan vele jaren later weer ontmoette. Ditmaal was de plaats van handeling de gekende voerhandel in Badhoevedorp. Hier spraken wij elkaar met enige regelmaat tijdens zijn jaren in Slowakije. Alwaar Jan zijn ziel en zaligheid stak in de vleesverwerkende industrie.
Tijdens zijn verblijf in het voormalige Oostblokland bleef de duivenmicrobe natuurlijk actief. Hetgeen resulteerde in een samenwerking met een onervaren Slowaakse liefhebber. Hierover kon hij heel enthousiast verhalen wanneer hij geregeld weer even terug was in Nederland.
Zijn hand op het Slowaakse hok werd ook spoedig zichtbaar. Niet alleen kwamen er duiven van de vaderlandse top naar Slowakije, ook de verzorgingsadviezen inzake het belichten en verduisteren van vooral de oude duiven van de beroemdste Bas van Nederland werden er in de praktijk gebracht.
De successen konden ook in Oost-Europa niet uitblijven en deze volgde weldra. De meest aansprekende zege boekten Jan en zijn compagnon op een bijna historische klassieker uit het Zuid Duitse Bambacht (568 kilometer). Tegen 3.012 duiven (provinciaal) werd met ruime voorsprong de eerste prijs gewonnen met een Nederlandse duif. De eerstvolgende duif was een hokgenoot. En dat bij tropische omstandigheden met tegenwind. Ook op de specialiteit van het huis, het jonge duivenspel, werd er in Slowakije regelmaat vreselijk uitgehaald. Bijvoorbeeld op een vlucht van 238 kilometer werden tegen 3211 junioren maar liefst de eerste 17 prijzen in de wacht gesleept.
Eenmaal terug in Nederland liep ik Jan wat vaker tegen het lijf. Ook hier herinner ik mij een gebeurtenis nog bijzonder goed. Nadat de nieuwe combinatie niet meer welkom was in Zuid-Holland benaderde van Mastrigt mij om te vragen waar ze het beste lid zouden kunnen worden. Ik suggereerde dat PV de Postiljon met al haar gekende kampioen (La Grouw, Schutte, Fanger, van Zon, Klaverstijn, etc.) wel iets zou kunnen zijn. Echter met de opmerking dat je daar moest vliegen op een niveau als ware je in de Champions League voetbalde. En dat je daar natuurlijk wel tegen moest kunnen …. De reactie van Jan was simpel en oprecht, “daar horen wij ook thuis”.
Als je niet beter zou weten zou je bijna denken aan arrogantie. Arrogant is/was Jan echter zeker niet. Hij was gewoon overtuigd van zijn methode en het eigen kunnen. En terecht want vanaf het moment dat het oude duivenhok na een bezoek van Benny van Dijk de duiven in de juiste conditie hield konden de duiven van de nieuwe combinatie wedijveren met die van de allerbeste. Van PV. De Postiljon maar ook met de rest van Noord-Holland.
De methode van Jan van Mastrigt was dus gebaseerd op veel inzet maar ook gekruid met veel liefde voor de duiven. “Wat je er insteekt, krijg je ook terug. Hoe meer liefde je aan de duiven, en vooral de duivinnen, geeft, hoe beter ze zullen vliegen”, aldus Jan. Overigens werden alle successen altijd geboekt op klassiek weduwschap. Met de partners thuis voor zowel de doffers als de duivinnen.
De geheimen en methoden die Jan gebruikte in zijn beide succesperioden stamden overigens veelal uit het Belgische Weelde. Hier woonde het toenmalige fenomeen Nellis van der Pol. Na een tip van sportvriend André Roodhooft uit Pulderbos werd in 1988 voor het eerst deze grootmeester uit Weelde bezocht. Jan bezat en bezit door zijn innemende joviale karakter altijd een geweldig netwerk in de duivenwereld en dit bracht hem op plaatsen waar gewone liefhebbers in die jaren niet of nooit kwamen.
Samen met een sportvriend reisde hij af naar het plaatsje op de grens van Nederland en België. Natuurlijk werden de duiven bekeken en de sportvriend sprak de legendarische woorden “zulke goede duiven heb ik nog nooit gezien”. Direct verhuisde er een mandje naar Aalsmeer, en er zouden nog vele mandjes volgen.
Het waren echter niet alleen de ongelooflijke “Pol-duiven of Pollen”, zoals ze in het Aalsmeerse en daarbuiten genoemd werden, die Jan op een hoger plan brachten. Ook ontstond er een sterke vriendschapsband tussen de krasse Belg en de fanatieke Hollander. Jan reed in die jaren vrijwel iedere drie weken (!) naar Weelde om even bij te praten. Of “om even te melken op niveau”, zoals de oude Nellis het verwoordde.
“Zijn Kennis en zijn duiven brachten ons (Cees van Vliet en Jan) naar de absolute top”, aldus Jan. Hieraan was geen woord gelogen want de roemruchte combinatie wist al spoedig na het eerste bezoek de sprong naar de top te maken.
Zo zag al een jaar na het eerste bezoek de beroemdste duif van de combinatie de NL895979304, oftewel de Malandro, het daglicht. Deze doffer bezorgde de combinatie maar liefst 5 overwinningen in de CC-Leiden plus nog vele topklasseringen. Ook de nakweek was enorm goed.
De kampioenschappen konden dan ook niet uitblijven en na in 1990 nog als 2e te zijn geëindigd volgden in de jaren 1991 tot en met 1994 de generale titel in de sterke CC-Leiden (destijds bestaande uit ongeveer 800 leden).
Echter nog straffer waren de prestaties in de toenmalige Afdeling West. Deze Afdeling, de voorloper van de huidige Afdeling 5 (zonder De Kuststrook) had in die jaren nog 2200 leden waarvan de meesten ook daadwerkelijk het hele programma speelden. Tegen dit enorme aantal tegenstrevers behaalde de toenmalige combinatie van Vliet-Mastrigt in 1991 de 2e plaats in het Generale kampioenschap, in 1992 de 1e plaats, in 1993 de 3e plaats en in 1994 wederom in de 3e plaats.
Dit alles werd behaald op een hok in Aalsmeer dat wil zeggen de absolute achterhand van de Afdeling West. Uniek en nooit meer nagedaan in welke Afdeling dan ook. Het is alsof in de huidige tijd Den Helder zou heersen in de Afdeling Noord-Holland of Roodeschool in de Afdeling Noordoost-Nederland. Ongekend dus.
Het was dan ook geen toeval dat de totale verkoop die eind 1994 nodig was, doordat de hokken moesten wijken voor een verdere uitbreiding van de luchthaven Schiphol, maar liefst 400.000 gulden opbracht. Een absoluut record voor die tijd!
Toeval of niet ook dit keer eindigt de loopbaan van Jan in een verkoop. Na weer een grote succesperiode, met bijvoorbeeld 6 “Teletekst” klasseringen in 2019. Jan van Mastrigt was en is namelijk altijd een garantie geweest voor topresultaten en topduiven. Vanaf het eerste moment dat hij de actieve duivensport betrad in 1984 en reeds in 1986 zijn eerste Generale titel in de PV. De Telegraaf binnensleepte tot het jaar 2020 aan toe.
Michel Beekman